S´UNIVERSU A BOLU

S´universu a bolu est unu biaxi in s´universu cosa nosta, unu biaxi po scoberri is fenòmenus prus spantosus chi dd´acuntessit. Est unu biaxi intra de unu uncueddu de sa fisica de su Noixentus e de sa fìsica in dii de oi, puru. Partendi de is rivolutzionis de su sentidu e de su connotu de sa scièntzia, est a nai sa Mecànica Cuantìstica, sa Relatividadi Speciali e sa Generali, su libru nci tragat is ligidoris a scoberri sa fìsica de s´invisìbili: de is cosas fatas a piticas ca de prus no fait, is particellas elementaris, a is cosas fatas a manna ca de prus no fait e chi pertocant a s´astrofìsica e a sa cosmologia.

Unu libru po totus, po mannus e piticus: 30 contus de scièntzia po contai sa fìsica de oi; 30 contixeddus po giogai cun sa scièntzia; pintaduras a cudda genia po allirgai sa conca, po s´imaginai e circai de donai unu sètiu a su chi est invisìbili a is ogus e a su chi no arrannesceus a tocai cun is manus. A intru de su libru, unus cantu de naìbbulus chi marcant sa relata de sa Sardìnnia cun sa fisica e chi, mescamenti, si pesant de sa relata de s´autori cun sa cultura e sa traditzioni orale (dìcius e contixeddus) de domu sua, sa Marmidda e sa bidda de Lunamatrona. S´universu a bolu est puru unu glossàriu “fìsicu”, po no ndi perdiri nudda nudda de totu su spantu de sa scièntzia.

Tocai, ajò a giru a giru de s´universu: 14 miliardus de annus de bellesa funt abetendi-sì.

“Pisiteddu, pisiteddu” est s´inghitzu de unu contixeddu famau chi imparat a is pipius e a is pipias a giogai cun sa limba e cun sa memòria. Ita ddi capitat a custu pisiteddu candu no depit papai feti unu pilloneddu (po sighiri su contixeddu), ma ddi tocat a giogai cun sa fìsica po mori de una scièntzia brulladora chi ddu bolit poni in chistioni cun sa mecànica cuantìstica? E in prus, stampus nieddus, tessìngius cosmicus, particellas piticas e invisìbilis chi faint de làdiri de sa matèria… Nci poneus una particella bregungiosa, puru, chi dd´est tocau cun bona sorti a donai massa a donnia cosa. Aici sighendi, pianetas, stellas, muntonis de stellas, arràstus còsmicus de su tempus chi est stetiu e chi, fortzis, no at a essi prus. Totu costu e meda atras cosas funt S´universu a bolu, unu biaxi pintau e in rima chi partit de sa Sardìnnia nosta e si nci portat a giru a giru de sa domu còsmica anca s´agataus, po scoberri sa bellesa de sa natura.